Arlo publikoa indartzeko, zerga erreforma premiazkoa da

 

Igor Arroyo LABeko koordinatzaile orokorrak eta Endika Perez ekintza sozialeko arduradunak prentsaurrekoa eman dute gaur Bilbon. Arroyok salatu duenez, “azken hamarkadetan egindako zerga politikek zerbitzu eta politika publikoak ahuldu dituzte, erronka estrategikoei aurre egiteko inoiz baino premiazkoagoak ditugunean. Datorren hamarkadan osasun sistema publikoa indartu, zaintza sistema publiko komunitarioa sortu edota bidezko trantsizio ekologikoa sustatzeko baliabideak behar ditugu. Zerga politika berri bat justiziazkoa ez ezik, premiazkoa ere bada”.

Azken hamarkadetan Hego Euskal Herriko aldundiek garatu duten zerga politikaz LABek egindako azterketaren berri eman du Endika Perezek, behar baino diru gutxiago biltzen dela azpimarra eginez. Perezen hitzetan, Europar Batasuneko bataz besteko presio fiskaletik 7 puntuko aldera kokatzen dira egun Hego Euskal Herriko lurraldeak, eta parekatuko bagina, Eusko Jaularitzak ia 6.700 miloi euro eta Nafar Gobernuak ia 2.300 milioi euro gehiago bilduko lituzkete. Aldundiei eta kupoaren zatia kenduta, Hego Euskal Herrian 4.600 miloi gehiago izango genituzke zerbitzu publikoak indartu eta garatzeko.

Modu berean, Ekintza Sozialeko arduradunak arreta jarri du bi zerga nagusitan, Sozietateen Gaineko Zerga eta Pertsona Fisikoen Gaineko Zergan hain zuzen. Biei erreparatuta ondorio nagusia aipatu du: “2007tik hona kapital errentek ekarpen txikiagoa egiten dute Sozietateen Gaineko Zergaren bidez eskaini zaizkien kenkari, murrizpenei eta kargen tsa jaitsierari esker. Hori gutxi balitz, PFEZn kapital errenten ekarpena mantendu den bitartean (415 miloi euro), lan errenten ekarpena 5.000 miloitik 7.591 miloi eurotara igaro da. Enpresen mozkinak handitu dira, lan mundua prekarizatu baina langileon ekarpena da ogasunetako zatirik handiena”.

Igor Arroyo koordinatzaile orokorraren iritziz, Hego Euskal Herrian aplikatutako zerga politikek enpresariei eta errenta altuei mesede egitearren zerbitzu eta politika publikoen irismena mugatu egin dute. Gipuzkoan EH Bilduk egindako aldaketa mugatuak atzera bota zituen EAJk eta Nafarroa Garaian azken bi legegintzaldietan egondako aldaketak ez nahikoak izan dira. Aipatutako salbuespen mugatu horiek salbuespen, EAJk eta UPNk defendatzen duten zerga politika izan da nagusi. Honela, beste lurralde batzuekin alderatuta Hego Euskal Herrian aberastasun handia sortzen bada badago ere, aberastasun horren portzentaia txikiegia bideratzen da zerbitzu eta politika publikoetara.

Horrela, politika fiskalean ditugun eskumenen inguruko gogoeta ere egin du Arroyok. Gasteizko eta Madrileko gobernuen arteko Batzorde Mistoan erabakiak ahobetez hartu behar horrek Estatuaren beto eskubidea agerian uzten duela aipatu du LAB sindikatuko Koordinatzaile orokorrak. Beharrezkoak ditugun eskumenak aldarrikatzearekin batera, burujabetza fiskala justuagoa eta progresiboa izango den politikak garatzeko erabili behar direla salatu du, “EAJk ditugun eskumenak presio fiskala langileongan ezarri eta patronalari mesede egiteko darabil, Aberastasunen gaineko zerga ezartzeari uko egitean argi geratu den bezala”.

Arroyoren iritziz, zerga eta aurrekontu politika horren ondorioak nabarmen geratzen ari dira. Osasun sistema publikoan dauden gabeziak salatzen ari dira hala langileak nola erabiltzaileak, zerbitzu publikoetako langileak grebetara doaz, Mugimendu Feminista zaintza sistema publiko komunitarioa eratzea aldarrikatzen ari da, pentsiodunek 1.080 euroko gutxieneko pentsioa bermatzea, gure energia azpiegiturak eta industria birmoldatu beharra dago… Euskal Herrian badago gaitasun ekonomikoa eta humanoa erronka horiei heltzeko, baina EAJren kudeaketa okerrak administrazio publikoen ekimen gaitasuna mugatu du. Premiazkoa da zerga erreforma sakon bat egitea, Hego Euskal Herria Europako lurralde aurreratuenekin parekatuz.

Zerga politikaren eztabaidari behingoz heldu behar zaiola iritzita, honako hauek dira LABetik defendatzen ditugun proposamen nagusiak:

• Kapital errentei %1 eta %10 arteko errekargoa.
• Elkarteen zergaren kenkariak ezabatu eta %35eko tipo nominala.
• PFGZn kapitalaren errentei lan errenten trataera bera eman eta gehienezko tipoa %60ra igotzea.

...irakurrri

Podcasta | Talaia 15

Talaia aldizkariaren 15. zenbakia publikatu ondoren, osatzeko podcasta ekoitzi dugu. Iratxe Delgado eta Endika Perezek gdatu dute saioa. Lehen zati batetan, aldizkariaren ingurukoak azaldu dizkigute. Bigarren zatian, berriz, Irati Sienra eta Maddi Isasirekin elkarrizketa batekin osatu dugu.

 

Podcastak entzuteko aplikazioetan ere eskuragarri duzue:

...irakurrri

Lan harreman eta babes sozialeko esparru propiorantz urratsak emateko aukera baliatu beharra dago

 

Garbiñe Aranburu koordinatzaile orokorrak agerraldia egin du gaur eta adierazi du negoziazio kolektiboan borrokak ugaritzearekin batera, lan eta bizi baldintzak duinak bermatzeko aldaketa politikoen alde egingo duela LABek.

Langileen egunerokoa bilakatu dira azken hilabeteetan eros ahalmenaren galera, elikagaien prezioen igoera, hipoteken garestitzea, zerbitzu publikoen ahultzea, zaintza krisia edota lan osasunerako eskubidearen urratzea.

Guzti hau, enpresa handien eta bankuen irabaziek gora egiten duten bitartean, aberastasunaren birbanaketarako politikarik gabe. Bizitzaren prekarizazio eta pobretze prozesu honi mugak jartzeko bermea langileen mobilizazio gaitasuna izaten ari da.

Aurtengo ikasturtean, langileen bizi baldintzak hobetzeko neurri zehatzak mahai gainean jartzea eta horien aldeko dinamikak piztea izango da gure egiteko nagusia.

Horretarako baldintza egokiak badirela uste dugu:

• Langileen ahalduntze kolektibo bat ematen ari da, bereziki aipagarria sektore feminizatuetan. Azken bi kurtsoek argi erakutsi dute langileek sektorez sektore eta enpresaz enpresa aberastasunaren banaketa orekatuagoaren alde eta lan baldintza duinen alde borrokatzeko duten determinazioa. Aurtengo ikasturtean bultzada horrek segida izango du.

• Mugimendu Feministarekin batera deituko dugun Greba Feminista Orokorra. Zaintza duinerako eskubidea, zaintza lanak banatu eta berrantolatzeko eta zaintzaileek beraien lana duintasunez egiteko duten eskubidearen aldeko Greba. Zaintza Sistema Publiko Komunitarioa sortu behar dela eskatzeko Greba.

• Lantokietako eta kaleko borrokaren bidez, aldaketa politikoak bultzatzeko dugun determinazioa eta testuinguru politikoak horretarako ematen dituen aukerak:

• Batetik, Estatuan Gobernu berria osatuko bada, independentismoa erabakigarria izango da. Gure ustez, indar hau baliatu behar da, Lan Harremanetarako eta Babes Sozialerako Euskal Esparruaren eraikuntzan urratsak emateko, Negoziazio Kolektiboaren estatalizazioari mugak jartzeko eta bertako negoziazio kolektiboa blindatzeko. Azken batean, euskal langileok gure lan eta bizi baldintzak estatuko injerentziarik gabe bertan erabakitzeko eskubidea errespetatzeko.

Nafarroan, Gobernu kontinuista eratu izana kritikatzen dugu, zerbitzu publikoak eta langileen bizi baldintzak hobetzeko anbizio gutxikoa.

• Bestetik, EAEn Lehendakaritzarako hauteskundeak izango ditugu. Maiatzeko hauteskundeek argi utzi dute, langileoi politika publikoen diseinuan langileoi ahotsik ematen ez bazaigu ere, langileok, ahotsa ez ezik, bozka ere badugula. Patronalaren aldeko politikak egiten dituztenak zigortu eta langileon aldarrikapenak agenda politikoan kokatzen dituena indartzeko gaitasuna dugula.

• 

• Honela, ikasturtean bi erronka nagusi ditugu:

1. Lantoki eta sektoreetan borrokak piztea.

• Langileria osora iritsiko den sindikalismo berria praktikara eramaten jarraituko dugu. Sindikalismo feminista azken urteetan egindako aurrerapenei eutsiz eta sindikalismo antirrazistan urrats berriak emanez.

• Patronalaren aurrean indar korrelazio ahalik eta hoberenak lortzeko oztopoa da zatiketa sindikala. Gure ahalegina, zatiketa sindikalari aurre egiten jarriko dugu. Gutxieneko helburu batzuetan bat egiten dugunon artean intersindikal ahalik eta zabalenak osatuz. Bai gatazka horiei irismen sozial bat eman ere, bestelako eragile sozialekin, feminista, pentsionistak edota gazteak aliantzak sortuz.

• Borrokatuko ditugun lehentasunezko edukiak:
  • Aberastasunaren banaketarako soldatak duintzea: eros ahalmena bermatuz, soldata arrakalari aurre eginez eta 1.400 euroko gutxieneko soldata ezarriz.
  • Zerbitzu publikoen defentsa eta garapena: osasungintza eta hezkuntzan.
  • Zaintzaren gaiari zentralitatea emango diogu. Zaintza Sistema Publiko Komunitarioaren defentsan, baina baita zaintza lanen berrantolaketara eta banaketa egokiago baterako gizonen inplikazio handiagoa ekarri behar duen erantzunkidetasun neurrietan arreta jarriz.
  • Lan osasunerako eskubidea errespetatzea eta prebentzio neurrietan arreta jartzea.
  • Lanaldi murrizketa. 30 orduko lanastea dugu helmuga. Lan guztien banaketarako, trantsizio ekosozialistari heltzeko edota digitalizazioaren erronkei aurre egiteko neurria delako.
  • Lan munduaren euskalduntzean aurrera urratsak ematea ere garrantzitsua izango da guretzat, are gehiago euskara jasaten ari den erasoak ikusita.

2. Ezker independentismoaren eremuko eragileen arteko agenda sozial partekatua.

• Ekintza sindikal eta negoziazio kolektiboaren bidetik lortu ditzakegun edukiez gain, klase sindikatu independentista garen neurrian, LABek eraldaketa sozialaren alde borrokatzen du. Politika publikoetan aldaketak eragin nahi ditu, euskal esparrua eraiki, langileon lan eta bizi baldintzak bertan erabakitzeko ahalmena izan.

• Honengatik, eraldaketa soziala eta burujabetza defendatzen dugun eragile sindikal, sozial eta politikoen artean, elkarlan eremuak jorratzearen alde egiten dugu.
  • Estatuan murrizketei ateak itxi eta eskubide sozialetan eta herri moduan ditugun eskubideetan, lurraldetasunean, erabaki ahalmenean aurrera pausuak lortzeko.
  • Bertako Gobernuetan eskumenen barruan politika publiko birbanatzaileak, langileen aldeko politikak bultzatzeko. Estatuetan posible ez diren aldaketak Euskal Herrian posible egin eta euskal esparrua egituratzeko ekarpena egiten dugu. Burujabetzan sakontzearen beharra azpimarratuz.

• Agenda sozial partekatu bat izatea garrantzitsua deritzogu. Zer esan nahi dugu honekin, ba badirela hainbat gai amankomunean landu ditzakegunak:
  • Pentsio duinen alde eta 1.080 euroko gutxieneko pentsioa ezartzeko.
  • Zerga erreformak bultzatu, zerbitzu publikoen garapenean edota Zaintzaren esparruan.
  • 1.400 euroko gutxieneko soldata. Hemen gogoratu EH Bilduk Eusko Legebiltzarrera eramandako proposamen baten ondotik, Parlamentuak Gobernuari 1.400 euroko gutxieneko soldataren aldeko jarrera proaktibo bat izan zezan eskatu ziola. Gobernuari dagokio patronala interpelatzea eta hauxe izango dugu bihar Idoia Mendiarekin jorratuko dugun gaietako bat.

...irakurrri