INDAR/en ere Greba Feminista Orokorrarekin bat egin dugu!!
A30 Greba Feminista Orkorra!
Zaintza Eskubide Kolektiboa!
Metalgintzako hitzarmena defenda dezagun.
Euskal presoak lantokietara!.
Euskal pentsio sistema publikoa orain. 1080 euro gutxieneko pentsioa.
Lan eta bizitza duinabermatuko digun hiri duin batean biziteko eskubideadugu.Langileok eskubide guztien jabe!.
Herriak du hitza eta erabakia.
INDAR/en ere Greba Feminista Orokorrarekin bat egin dugu!!
A30 Greba Feminista Orkorra!
Zaintza Eskubide Kolektiboa!
Zaintza eskubide kolektiboaren alde Hego Euskal Herriko kaleak beteko ditugu bihar, azaroak 30.
Azken hilabeteotan hainbat batzar, asanblada eta ekimenetan murgilduta egon ostean, ordu batzuk baino ez dira falta Mugimendu Feministaren Denon Bizitzak Erdigunean dinamikak deitutako Greba Feminista Orokorrerako. LAB sindikatuan lehenengo unetik bat egin genuen deialdiarekin, eta burubelarri jardun dugu biharko eguna prestatzen; izan ere, jakina da LABen helburu nagusietakoa dela Zaintza Sistema Publiko Komunitarioa eraikitzea, eta espero dugu 2023ko azaroaren 30ak mugarria ezartzea bide horretan jarraitzeko.
Izan ere, premiazkoa da zaintza lanak berrantolatu eta modu orekatuagoan banatzea, lanok eremu pribatutik atera eta merezi duten aitortza nahiz baldintza duinak lortzeko. Gaur egun zaintzara emandako enplegu eta lan guztiak prekarioak dira, eta kapitalak horiek baliatzen ditu aberastasuna metatzen jarraitzeko. Hain zuzen ere, zaintza eraldatu gabe, gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna erretorika hutsa da, LABen behin eta berriz gogorarazi dugunez. Horregatik guztiagatik, atera gaitezen guztiok kalera, greba egin ezin duten horiengatik atera ere.
Hego Euskal Herri osoan barrena hainbat eta hainbat hitzordu aurreikusi dira biharko, goizean goiz martxan jarriko diren piketeekin hasita. Ipar Euskal Herriaren kasuan, greba bere horretan deitu ez den arren, antolatutako dinamiketan parte hartzeko deia luzatu da.
Bada, jarraian zerrendatu ditugu eguerdian Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan egingo diren manifestazioak, baita eskualdez eskualde arratsaldean izango diren hitzordu nagusiak ere:
GOIZEKO HIRIBURUETAKO MOBILIZAZIO NAGUSIAK
• Iruñean 12:30tan Diputazioaren aurrean elkartuko gara
• Donostian 12:30tan udaletxetik mobilizazioa eta ekintza desberdinak egingo ditugu.
• Gasteizen 13:00etan mobilizazioa egingo dugu Zumaquera Kaleko Lanbidetik hasita.
• Bilbon 12.00tan goizeko mobilizazio nagusia Udaletxearen aurrean egingo da.
ARRATSALDEKO MANIFESTAZIOAK ESKUALDEBURUETAN
ARABA
– Gasteiz 18:00 San Anton Plazatik
– Agurain 18:30
– Laudio 18:00
BIZKAIA
– Bilbo 17:30 Jesusen Bihotzatik
– Portugalete 18:00
– Ermua 18:00
– Berriz 18:00
– Markina-Xemein 18:00
– Durango 18:00
– Gernika 18:00
– Zornotza 18:00
GIPUZKOA
– Donostia 18:00 Antiguoko tuneletik
– Arrasate 18:00
– Hernani 18:00
– Zumaia 18:00
– Eibar 12:30
– Orereta 18:00
– Ordizi 18:30
– Urretxu Zumarraga 18:00
– Tolosa 18:00
– Irun 17:30
NAFARROA
– Iruñea 18:00 Antoniutitik
– Altsasu 18:00
– Elizondo 18:00
– Irunberri 18:00
– Lizarra 19:00
– Tafalla 19:30
– Tutera 18:00
La huelga feminista general del próximo jueves aspira a situar en el centro del debate político el precario sistema de cuidados actual. Un breve repaso a algunos de los principales indicadores de este ámbito basta para entender su carácter injusto e insostenible.
El papel de los cuidados en la sociedad es mucho más complejo y profundo de lo que pueda captar infografía alguna. Sin embargo, un breve repaso a algunos de los principales indicadores de este ámbito sirve, como poco, para entender algunas de las razones inmediatas que explican la convocatoria de este próximo jueves. Es un sistema injusto que deposita sobre los hombros de las mujeres –muchas veces migrantes– el peso de labores que, como demostró recientemente la pandemia, resultan indispensables.
Reparto desigual de las labores del hogar
En el campo de los cuidados no remunerados, la última edición (2018) de la Encuesta de presupuestos de tiempo que Eustat realiza cada cinco años muestra el desigual tiempo que hombres y mujeres dedican tareas del hogar y al cuidado de menores y adultos. Los datos, en este caso, son Bizkaia, Gipuzkoa y Araba.
La Encuesta social y de condiciones de vida que Nastat realizó en 2020 en Nafarroa arroja datos parecidos respecto a tareas del hogar como la recogida de la mesa, la compra de alimentos o el cuidado de la ropa (la propia infografía es elaboración de Nastat).
Este desequilibrado reparto tiene su reflejo en la estructura de la población según su actividad económica. Según la EPA del tercer trimestre de este año, en Hego Euskal Herria hay mucha más población inactiva –que no busca trabajo– entre las mujeres que entre los hombres. 156.000 de ellas afirman dedicarse a labores del hogar, una cifra que se reduce a 40.200 en el caso de los hombres.
Entre la población activa también hay diferencias en función del sexo. Hay más paradas que parados y, sobre todo, hay muchísimas más mujeres trabajando a tiempo parcial (139.600) que hombres (38.000).
También hay un abismo en las excedencias por cuidados familiares. Según datos de la Seguridad Social de este octubre, el 70,7% de estos parones profesionales corren en Hego Euskal Herria a cuenta de las mujeres.
Según Eustat, si los cuidados no remunerados se monetizasen, supondrían el 27,7% del PIB de Bizkaia, Gipuzkoa y Araba.
En los cuidados remunerados, desigualdad y precariedad
En el terreno de los cuidados remunerados, la brecha es si cabe más evidente. El 84% del personal empleado en residencias de la CAV son, según Eustat, mujeres. Un sector feminizado con sueldos mucho más bajos que los de sectores más masculinizados como la construcción –la comparativa es de Ipar Hegoa Fundazioa–.
La Administración parece desentenderse además del sector, ya que solo el 9% de las residencias de la CAV son de titularidad y gestión pública, según datos de la Fundación Manu Robles-Arangiz. Pero el sistema es igual de insostenible para los propios usuarios o sus familiares, ya que, de media, según Eustat, la cuota anual de un usuario se cifra en 16.616 euros.
Eso para las residencias. En cuanto al trabajo en el hogar, sin demasiada sorpresa, los datos de la afiliación a la Seguridad Social en Hego Euskal Herria muestran que el 96% de las personas afiliadas son mujeres. Entre ellas, el porcentaje de trabajadoras migrantes es del 42% mucho mayor que en el conjunto de la sociedad.
La peor parte, en cualquier caso, se la llevan las trabajadoras internas. No hay estadísticas oficiales sobre ellas, pero la información que anualmente elabora la Asociación de Trabajadoras del Hogar de Bizkaia sirve de botón de muestra. Es un sector opaco en el que trabajan muchas mujeres migrantes en situación irregular, vulnerables a muchos abusos.
Menos tiempo y menos renta para las mujeres
Todos estos indicadores confluyen en dos conclusiones que dan cuenta la tremenda brecha que opera en la base de nuestra sociedad. Hacerse cargo en mayor medida de las labores del hogar y del cuidado de menores y dependientes deja a las mujeres menos tiempo de ocio (datos de Nastat).
Del mismo modo, que sean ellas las reduzcan su jornada o cojan la excedencia, o que se dediquen a sectores feminizados y peor pagados como el de las residencias o el trabajo en los hogares hacen crecer una brecha salarial que en la CAV, según Eustat, se traduce en una renta anual disponible 7.464 euros menor. Según el cálculo de la publicación francesa ‘Les Glorieuses’, la brecha salarial en el Estado francés hace que, a partir de las 11.25 del pasado 6 de noviembre, las mujeres de Ipar Euskal Herria trabajen hasta fin de año de forma gratuita.
Oiartzungo Landetxe aretoan 200 emakumetik* gora bildu gara, azaroaren 30erako deitutako hitzordua ortzimugan. Zaintza Sistema publiko komunitarioa eratzeko beharrari jarri diogu azpimarra; datorren astetik aurrera eskualde guztietan delegatuen batzarrak egingo ditu LABek norabide berean.
Goizean bideo emanaldi batekin hasi da batzarra, eta LABek sindikatu feministara bidean orain arte egindakoak errepasatu ostean, zaintza eremuko eta lanbide feminizatuetako hainbat langilek aurrera eramandako borroken testigantzak eta jomugan dituzten aldarrikapen nagusiak partekatu dituzte. “Premiazkoa da egungo zaintza sistema iraultzea”; horixe izan da ondorio nagusietakoa.
Ostean, Oiartzunera bertaratutakook lantaldeetan jorratu ditugu grebara begirako eman beharreko urratsak, eta Zutik emakumeak abestiarekin itxi dugu gaurko hitzordua.
Mugimendu Feministak azaroaren 30erako deitutako Greba Feminista Orokorrarekin bat egin eta prestaketa lanetan buru-belarri murgildu gara LAB sindikatuan. Izan ere, zaintzarena sindikatuaren erronka nagusietakoa da, Garbiñe Aranburu koordinatzaile orokorrak nabarmendu duenez: “Zaintza krisia gero eta nabariagoa da. Krisi honen arrazoi nagusi eta bakarra ez da bilakaera demografikoa edo jendartearen zahartzea. Emakumeok* errebelatzen ari gara, ez dugu ontzat ematen zaintza eredu hau, bidegabea eta sostengaezina baita. Egoera jasanezin bilakatzen ari da emakumeontzat* eta bereziki emakume langile migratu eta arrazializatuentzat”.
Hala, Aranburuk nabarmendu du premiazkoa dela zaintza lanak berrantolatu eta modu orekatuagoan banatzea; hain zuzen ere, hori du helburu LABek defendatzen duen zaintza sistema publiko komunitarioak, “zaintza lanak eremu pribatutik atera eta duintzea lortzeko” Aranbururen esanetan.
LAB sindikatuak denbora darama Mugimendu Feministarekin eskuz esku lanean eta aliantzak eraikitzen, eta bete-betean murgilduko da Greba Feminista Orokorraren lanketan.
Igor Arroyo LABeko koordinatzaile orokorrak eta Endika Perez ekintza sozialeko arduradunak prentsaurrekoa eman dute gaur Bilbon. Arroyok salatu duenez, “azken hamarkadetan egindako zerga politikek zerbitzu eta politika publikoak ahuldu dituzte, erronka estrategikoei aurre egiteko inoiz baino premiazkoagoak ditugunean. Datorren hamarkadan osasun sistema publikoa indartu, zaintza sistema publiko komunitarioa sortu edota bidezko trantsizio ekologikoa sustatzeko baliabideak behar ditugu. Zerga politika berri bat justiziazkoa ez ezik, premiazkoa ere bada”.
Azken hamarkadetan Hego Euskal Herriko aldundiek garatu duten zerga politikaz LABek egindako azterketaren berri eman du Endika Perezek, behar baino diru gutxiago biltzen dela azpimarra eginez. Perezen hitzetan, Europar Batasuneko bataz besteko presio fiskaletik 7 puntuko aldera kokatzen dira egun Hego Euskal Herriko lurraldeak, eta parekatuko bagina, Eusko Jaularitzak ia 6.700 miloi euro eta Nafar Gobernuak ia 2.300 milioi euro gehiago bilduko lituzkete. Aldundiei eta kupoaren zatia kenduta, Hego Euskal Herrian 4.600 miloi gehiago izango genituzke zerbitzu publikoak indartu eta garatzeko.
Modu berean, Ekintza Sozialeko arduradunak arreta jarri du bi zerga nagusitan, Sozietateen Gaineko Zerga eta Pertsona Fisikoen Gaineko Zergan hain zuzen. Biei erreparatuta ondorio nagusia aipatu du: “2007tik hona kapital errentek ekarpen txikiagoa egiten dute Sozietateen Gaineko Zergaren bidez eskaini zaizkien kenkari, murrizpenei eta kargen tsa jaitsierari esker. Hori gutxi balitz, PFEZn kapital errenten ekarpena mantendu den bitartean (415 miloi euro), lan errenten ekarpena 5.000 miloitik 7.591 miloi eurotara igaro da. Enpresen mozkinak handitu dira, lan mundua prekarizatu baina langileon ekarpena da ogasunetako zatirik handiena”.
Igor Arroyo koordinatzaile orokorraren iritziz, Hego Euskal Herrian aplikatutako zerga politikek enpresariei eta errenta altuei mesede egitearren zerbitzu eta politika publikoen irismena mugatu egin dute. Gipuzkoan EH Bilduk egindako aldaketa mugatuak atzera bota zituen EAJk eta Nafarroa Garaian azken bi legegintzaldietan egondako aldaketak ez nahikoak izan dira. Aipatutako salbuespen mugatu horiek salbuespen, EAJk eta UPNk defendatzen duten zerga politika izan da nagusi. Honela, beste lurralde batzuekin alderatuta Hego Euskal Herrian aberastasun handia sortzen bada badago ere, aberastasun horren portzentaia txikiegia bideratzen da zerbitzu eta politika publikoetara.
Horrela, politika fiskalean ditugun eskumenen inguruko gogoeta ere egin du Arroyok. Gasteizko eta Madrileko gobernuen arteko Batzorde Mistoan erabakiak ahobetez hartu behar horrek Estatuaren beto eskubidea agerian uzten duela aipatu du LAB sindikatuko Koordinatzaile orokorrak. Beharrezkoak ditugun eskumenak aldarrikatzearekin batera, burujabetza fiskala justuagoa eta progresiboa izango den politikak garatzeko erabili behar direla salatu du, “EAJk ditugun eskumenak presio fiskala langileongan ezarri eta patronalari mesede egiteko darabil, Aberastasunen gaineko zerga ezartzeari uko egitean argi geratu den bezala”.
Arroyoren iritziz, zerga eta aurrekontu politika horren ondorioak nabarmen geratzen ari dira. Osasun sistema publikoan dauden gabeziak salatzen ari dira hala langileak nola erabiltzaileak, zerbitzu publikoetako langileak grebetara doaz, Mugimendu Feminista zaintza sistema publiko komunitarioa eratzea aldarrikatzen ari da, pentsiodunek 1.080 euroko gutxieneko pentsioa bermatzea, gure energia azpiegiturak eta industria birmoldatu beharra dago… Euskal Herrian badago gaitasun ekonomikoa eta humanoa erronka horiei heltzeko, baina EAJren kudeaketa okerrak administrazio publikoen ekimen gaitasuna mugatu du. Premiazkoa da zerga erreforma sakon bat egitea, Hego Euskal Herria Europako lurralde aurreratuenekin parekatuz.
Zerga politikaren eztabaidari behingoz heldu behar zaiola iritzita, honako hauek dira LABetik defendatzen ditugun proposamen nagusiak:
Talaia aldizkariaren 15. zenbakia publikatu ondoren, osatzeko podcasta ekoitzi dugu. Iratxe Delgado eta Endika Perezek gdatu dute saioa. Lehen zati batetan, aldizkariaren ingurukoak azaldu dizkigute. Bigarren zatian, berriz, Irati Sienra eta Maddi Isasirekin elkarrizketa batekin osatu dugu.
Podcastak entzuteko aplikazioetan ere eskuragarri duzue:
Garbiñe Aranburu koordinatzaile orokorrak agerraldia egin du gaur eta adierazi du negoziazio kolektiboan borrokak ugaritzearekin batera, lan eta bizi baldintzak duinak bermatzeko aldaketa politikoen alde egingo duela LABek.
Langileen egunerokoa bilakatu dira azken hilabeteetan eros ahalmenaren galera, elikagaien prezioen igoera, hipoteken garestitzea, zerbitzu publikoen ahultzea, zaintza krisia edota lan osasunerako eskubidearen urratzea.
Guzti hau, enpresa handien eta bankuen irabaziek gora egiten duten bitartean, aberastasunaren birbanaketarako politikarik gabe. Bizitzaren prekarizazio eta pobretze prozesu honi mugak jartzeko bermea langileen mobilizazio gaitasuna izaten ari da.
Aurtengo ikasturtean, langileen bizi baldintzak hobetzeko neurri zehatzak mahai gainean jartzea eta horien aldeko dinamikak piztea izango da gure egiteko nagusia.
Horretarako baldintza egokiak badirela uste dugu:
Nafarroan, Gobernu kontinuista eratu izana kritikatzen dugu, zerbitzu publikoak eta langileen bizi baldintzak hobetzeko anbizio gutxikoa.
1. Lantoki eta sektoreetan borrokak piztea.
2. Ezker independentismoaren eremuko eragileen arteko agenda sozial partekatua.
El coordinador general del sindicato LAB ha sido entrevistado hoy en Radio Euskadi. Ha abordado temas como la situación del sector sanitario y del sector público en general, así como las pensiones, la fiscalidad o la lucha en el sector del metal. Relacionado con esto último, ha sido preguntado por la dinámica de lucha que ha iniciado el sindicato para conseguir un mejor convenio en Gipuzkoa, tomando el relevo a los compañeros y compañeras de Bizkaia. Arroyo ha explicado que LAB apostará por la vía de las movilizaciones, ya que históricamente ha sido lo que ha permitido mejoras en convenios anteriores del sector en Gipuzkoa.
La entrevista completa puede escucharse en el siguiente enlace: https://www.eitb.eus/es/noticias/economia/detalle/9106316/lab-asegura-que-situacion-en-osakidetza-es-muy-preocupante-y-que-no-confia-en-gobierno-vasco/
Gaurkoan Gipuzkoako eskualde guztietan hitzarmenaren defentsan kalera atera gara. Adegik emandako datuen arabera, 2022a urte ona izan da sektoreko enpresentzat. Salmentak %13,2 hazi dira eta industriaren hazkundea %4,6ko izan da, azken 14 urteetako balio altuenean kokatuz.
Negoziaketako hiru bileretara ADEGI esku hutsik etorri da: ez du KPIa bermatu nahi, lanaldi murrizketarik ez, aldi baterako desgaitasun osagarririk ez… laburbilduz, sektoreko langileentzat aurrera pausorik ez, eta hau gutxi balitz, malgutasuna handitzeko asmoz. Hau onartezina da, LABek asteak daramatza hitzarmen duinaren alde mobilizatzen eta horretan jarraituko dugu. Pauso bat aurrera emateko ordua da, langileok batu eta hitzarmena posible bihurtzeko. Zentzu honetan, hurrengo egunetan sindikatu guztiei dei egingo diegu elkartu eta denok batera borrokan hasteko.